دید در شب یکی از مهم‌ترین قابلیت‌ها در دوربین‌های مداربسته است؛ چرا که بیشتر حوادث و فعالیت‌های مشکوک، دقیقاً در زمان‌هایی اتفاق می‌افتند که نور محیط کم یا کاملاً تاریک است. در این مقاله به صورت کاملاً کاربردی و با زبانی ساده، مراحل تنظیم دید در شب در دوربین مداربسته هایک ویژن (Hikvision) را بررسی می‌کنیم تا بتوانید بهترین تصویر ممکن را در شب ثبت کنید.
مراحل تنظیم دید در شب در دوربین هایک ویژن
در این مقاله به زبان ساده یاد می‌گیرید چگونه تنظیمات دید در شب دوربین‌های هایک‌ویژن را بهینه‌سازی کنید. آموزش مرحله‌به‌مرحله تنظیم روشنایی، IR، Smart IR و رفع مشکلات رایج در محیط‌های تاریک.
ورود به تنظیمات از طریق رابط تحت وب
برای تنظیم دید در شب، ابتدا باید وارد پنل مدیریت دوربین شوید:
1. دوربین را به شبکه متصل کنید.
2. با استفاده از نرم‌افزار SADP Tool یا iVMS-4200، IP دوربین را پیدا کنید.
3. IP دوربین را در مرورگر وارد کرده و وارد پنل تحت وب شوید.
4. نام کاربری (معمولاً admin) و رمز عبور را وارد کنید.
تنظیمات مربوط به روشنایی (Brightness)
در بخش تنظیمات تصویر (Image)، گزینه Brightness میزان روشنایی تصویر را کنترل می‌کند. مقدار مناسب این گزینه معمولاً بین ۴۰ تا ۶۰ است. روشنایی بیش از حد باعث "سوختن" تصویر در شب می‌شود، و کم بودن آن تصویر را بیش از حد تاریک می‌کند.
تنظیم IR Light Mode (Auto / Manual)
در این بخش می‌توانید حالت چراغ‌های مادون قرمز (IR) را تنظیم کنید:
Auto دوربین بر اساس نور محیط به صورت خودکار IR را روشن یا خاموش می‌کند.
Manual شما تعیین می‌کنید چه زمانی IR فعال شود.
برای اغلب کاربران، حالت Auto مناسب‌ترین گزینه است.
تنظیم Smart IR برای بهینه‌سازی نور
قابلیت Smart IR از سفید شدن بیش از حد تصویر در فاصله نزدیک جلوگیری می‌کند. این گزینه در بخش تنظیمات تصویر > IR Settings قرار دارد. با فعال‌سازی آن و تنظیم شدت عملکرد، می‌توانید تصویر متعادلی در فاصله نزدیک داشته باشید.
بررسی گزینه‌های حساسیت (Sensitivity)
برخی مدل‌های پیشرفته‌تر هایک‌ویژن، گزینه Sensitivity برای تنظیم حساسیت سنسور نور دارند. مقدار بالا باعث می‌شود IR زودتر روشن شود، در حالی که مقدار پایین آن را به تاخیر می‌اندازد. در محیط‌های نیمه‌تاریک، حساسیت متوسط تا بالا پیشنهاد می‌شود.
نکات مهم در بهینه‌سازی عملکرد دید در شب
فاصله نصب دوربین با سوژه
در صورتی که سوژه خیلی به دوربین نزدیک باشد، نور IR باعث سفید شدن تصویر می‌شود. فاصله پیشنهادی برای دوربین‌های معمولی ۳ تا ۶ متر است.
تأثیر بازتاب نور در شب
سطوح براق مانند شیشه یا فلز نور مادون قرمز را منعکس می‌کنند و باعث اختلال در تصویر می‌شوند. برای جلوگیری از این مشکل، دوربین را در زاویه‌ای نصب کنید که IR مستقیماً به این سطوح برخورد نکند.
جلوگیری از نورهای مزاحم مانند چراغ ماشین‌ها
در صورتی که دوربین به سمت خیابان یا پارکینگ نصب شده باشد، نور چراغ خودروها می‌تواند دید شب را خراب کند. استفاده از قابلیت WDR و تنظیم Exposure به کنترل نور محیط کمک می‌کند.
خطاهای رایج در تنظیم دید در شب و روش رفع آن‌ها
روشن نشدن IR در شب
• تنظیمات IR در حالت Manual قرار دارد.
• زمان‌بندی یا حساسیت به درستی تنظیم نشده است.
• سنسور نوری مسدود یا کثیف است.
راه‌حل:
• بررسی حالت IR و تنظیم آن روی Auto
• تمیز کردن لنز و سنسور نوری
دید تار یا مات در شب
• بخار یا آلودگی روی لنز
• فوکوس نادرست
• نور پس‌زمینه زیاد
راه‌حل:
• تمیز کردن لنز با پارچه مخصوص
• تنظیم فوکوس دستی در مدل‌های دارای لنز موتوردار
سوختن تصویر در فاصله نزدیک
در این حالت، تصویر بیش از حد روشن و بدون جزئیات می‌شود.
راه‌حل:
• فعال‌سازی Smart IR
• کاهش شدت نور IR
• تغییر محل نصب برای افزایش فاصله تا سوژه
بهترین تنظیمات پیشنهادی برای محیط‌های مختلف
تنظیمات محیط داخلی با نور کم
• Brightness: 45
• IR Mode: Auto
• Smart IR: فعال
• WDR: غیرفعال یا در سطح پایین
تنظیمات محیط بیرونی کاملاً تاریک
• Brightness: 50–60
• Smart IR: فعال با شدت متوسط
• IR Sensitivity: High
• WDR: فعال
تنظیمات فضاهای ترکیبی با نور متغیر
• IR Mode: Auto
• Brightness: 50
• WDR: در سطح متوسط
• Smart IR: فعال
برای داشتن بهترین عملکرد دید در شب در دوربین‌های هایک‌ویژن، رعایت نکات زیر ضروری است:
تنظیم دقیق Brightness و IR Mode
Brightness یا همان روشنایی، نقش مهمی در شفافیت تصویر در شب ایفا می‌کند. اگر این مقدار بیش از حد باشد، تصویر به‌خصوص در نزدیکی منبع نور یا در فاصله نزدیک، ممکن است به‌اصطلاح "بسوزد" و جزئیات آن از بین برود. از طرفی، اگر مقدار آن خیلی کم باشد، تصویر بسیار تاریک شده و تشخیص چهره یا حرکت سخت می‌شود. بهترین حالت، مقدار متوسط بین ۴۰ تا ۶۰ است که باید بر اساس محیط آزمایش شود.
همچنین در قسمت IR Mode، بهتر است گزینه Auto فعال باشد تا دوربین به‌صورت خودکار بر اساس نور محیط، نور مادون قرمز را روشن یا خاموش کند. تنظیم دستی (Manual) فقط در شرایط خاص و با دانش فنی پیشنهاد می‌شود.
استفاده از Smart IR برای جلوگیری از سوختگی تصویر
Smart IR یکی از قابلیت‌های هوشمند دوربین هایک‌ویژن است که هنگام نزدیک شدن سوژه به دوربین، شدت نور مادون قرمز را به‌صورت خودکار کاهش می‌دهد. این کار باعث می‌شود صورت یا جسمی که خیلی به دوربین نزدیک است، بیش از حد روشن و سفید نشود و جزئیات آن کاملاً قابل تشخیص باقی بماند.
فعال‌سازی Smart IR خصوصاً در محیط‌هایی که افراد ممکن است نزدیک دوربین قرار بگیرند (مانند ورودی خانه یا مغازه) توصیه می‌شود. در تنظیمات دوربین، معمولاً یک نوار لغزنده (Slider) برای میزان عملکرد این قابلیت وجود دارد که می‌توانید آن را تنظیم کنید.
توجه به فاصله نصب، بازتاب سطوح و نورهای مزاحم
برای عملکرد بهتر در شب، باید به شرایط فیزیکی نصب دوربین هم توجه داشت:
- فاصله نصب: اگر دوربین خیلی به سوژه نزدیک باشد (مثلاً کمتر از ۲ متر)، نور IR باعث سوختگی تصویر می‌شود. همچنین اگر فاصله بیش از حد زیاد باشد و دوربین کیفیت کافی نداشته باشد، تصویر تار و غیرشفاف خواهد شد. فاصله ایده‌آل برای اکثر دوربین‌های معمولی بین ۳ تا ۶ متر است.
- بازتاب سطوح: سطوحی مثل شیشه، تابلوهای فلزی یا پلاستیکی براق نور IR را به لنز بازتاب می‌دهند و باعث افت کیفیت تصویر می‌شوند. هنگام نصب، مطمئن شوید که نور IR مستقیم به این سطوح نتابد.
- نورهای مزاحم: نور چراغ‌های خودرو، تابلوهای تبلیغاتی، یا حتی نورهای متغیر خیابانی می‌توانند باعث پرش تصویر یا از دست رفتن تعادل روشنایی در شب شوند. برای مقابله با این مسئله می‌توان از قابلیت‌هایی مثل WDR (Wide Dynamic Range) استفاده کرد یا زاویه دوربین را تغییر داد.
بروزرسانی firmware برای دسترسی به آخرین امکانات
نرم‌افزار داخلی دوربین (Firmware) مانند سیستم‌عامل آن عمل می‌کند. شرکت هایک‌ویژن مرتباً نسخه‌های جدیدی منتشر می‌کند که شامل:
- بهبود کیفیت دید در شب
- رفع باگ‌های نرم‌افزاری
- افزودن قابلیت‌های جدید مانند تنظیم هوشمند نور
- بهبود سازگاری با مرورگرها و نرم‌افزارها
به همین دلیل، بهتر است همیشه Firmware دوربین خود را از سایت رسمی Hikvision یا نمایندگی‌های معتبر به‌روزرسانی کنید. در هنگام آپدیت، باید دقت داشته باشید که نسخه مناسب با مدل دوربین را دانلود و نصب نمایید تا از بروز خطا جلوگیری شود.